Mouzon (FR.08311.01)

Notice rédigée par Tristan MARTINE, Jean-Pol EVRARD

Pour citer cette fiche : Tristan MARTINE, Jean-Pol EVRARD, « Mouzon », Monastères, Corpus des établissements réguliers de la France médiévale, N. Deflou-Leca (dir.), Limoges-Saint-Étienne, 2021, URL : https://cercornum.univ-st-etienne.fr/monasteres (consulté le 28/04/24)

IDENTITE ET LOCALISATION

Identité

Vocable principalsainte Marie

Type de communautéMasculine

Statut actuelPropriété publique

Localisation ecclésiastique

ProvinceReims

DiocèseReims

Localisation géographique

Type de localisationprecise

Latitude/Longitude49.605458 deg./5.0759695 deg.

PaysFRANCE

DépartementARDENNES

CommuneMOUZON

Lieu-

Désignations et noms anciens

Texte Désignation Date
"Hic pontifex castrum Mosomum reparatis muniit muris, et ecclesiam inibi dirutam a novo restauravit, atque in honore sanctae Dei Genitricis, ut olim fuerat, dedicavit, collocatis ibi sancti Victoris ossibus, quae haud procul ab eo fuerant castello reperta." (Flodoard, Historia Remensis ecclesiae, M. Stratmann éd., p. 405-406) ecclesia avant 922
"Locus iste sub titulo assignatus sanctae Dei genitricis Mariae secundum sui nominis dignitatem religionis non habet honorem" (Chronique ou livre de fondation du monastère de Mouzon, M. Bur éd., p. 164) locus vers 971
"Mosomense coenobium" (Flodoard, Historia Remensis ecclesiae, M. Stratmann éd., p. 166) coenobium vers 971
"Mosomensi ecclesiae" (Chronique ou livre de fondation du monastère de Mouzon, M. Bur éd., p. 166) ecclesia vers 971

Tout afficher / masquer

CHRONOLOGIE ET STATUTS

Date de première attestationavant 922

SourceFlodoard von Reims, Historia Remensis ecclesiae, Martina STRATMANN (éd.), Hannovre, Monumenta Germaniae Historica, 1998 (Scriptores (in Folio), 36), p. 405-406.

Date de consécrationaprès 971

Statuts et changements de statuts

Date Evénement Statut Famille Ordre Type dépendance Etablissement Détails
entre 855 et 882 Première occupation Abbaye - - - -
vers 882 Disparition - - - - - Cause de la disparition : Destruction
913 Refondation Chapitre collégial séculier - - - -
971 Nouveau statut lié à une réforme Abbaye Bénédictins - - - Réformateur : Adalbéron de Reims
1790 Disparition - - - - - Cause de la disparition : Dissolution

VIE REGULIERE ET OBSERVANCE

Règles

Règle Date d'attestation
Règle de saint Benoît 971

Coutumiers

Non renseigné

Vocables secondaires

Non renseigné

Pèlerinages

Non renseigné

Etablissements liés par des associations de prière

Non renseigné

Ecoles

Non renseigné

ARCHEOLOGIE ET ARCHITECTURE

Etat actuel du site

Protection juridiqueclassement MH

Etat des bâtimentsEn élévation (partiel)

FouillésNon

Topographie

Réf. cadastre ancien-

Description-

Bâtiments

Catégorie Type Contexte Datation Description
Lieu de culte Eglise principale En élévation 13e s. / - -

BIBLIOGRAPHIE / SOURCES

Bibliographie

  • Ortwin HUYSMANS, "Pious Foundation or Strategic Masterstroke? The Chronicon Mosomense and the Reform of Mouzon by Archbishop Adalbero of Reims (969-989)", Revue d'histoire ecclésiastique, 110 (2015), p. 103-134.
  • Millénaire de l'abbaye de Mouzon (971-1971), Charleville-Mézières, Revue Historique Ardennaise, 1972.
  • Françoise POIRIER-COUTANSAIS, Les abbayes bénédictines du diocèse de Reims, Paris, A. Picard et fils, 1974 (Gallia Monastica, 1).

Sources éditées

  • Chronique ou livre de fondation du monastère de Mouzon. Chronicon Mosomense seu Liber fundationis monasterii sanctae Mariae O.S.B. apud Mosomum in dioecesi Remensi, Michel BUR (éd. et trad.), Paris, Centre National de la Recherche Scientifique, 1989.
  • Flodoard von Reims, Historia Remensis ecclesiae, Martina STRATMANN (éd.), Hannovre, Monumenta Germaniae Historica, 1998 (Scriptores (in Folio), 36).

Sources manuscrites

Non renseigné