Saint-Florentin (FR.89345.01)

Notice rédigée par Noëlle DEFLOU-LECA

Pour citer cette fiche : Noëlle DEFLOU-LECA, « Saint-Florentin », Monastères, Corpus des établissements réguliers de la France médiévale, N. Deflou-Leca (dir.), Limoges-Saint-Étienne, 2021, URL : https://cercornum.univ-st-etienne.fr/monasteres (consulté le 29/04/24)

IDENTITE ET LOCALISATION

Identité

Vocable principalsaint Florentin, Notre-Dame

Type de communautéMasculine

Statut actuelPropriété publique

Localisation ecclésiastique

ProvinceSens

DiocèseSens

Localisation géographique

Type de localisationprecise

Latitude/Longitude47.9987787 deg./3.728584 deg.

PaysFRANCE

DépartementYONNE

CommuneSAINT-FLORENTIN

Lieu-

Désignations et noms anciens

Texte Désignation Date
cum monasterio quod dicitur sancti Florentini Vetuli in quo quondam fuit caput abbatia (Cartulaire de Saint-Florentin, AD Yonne, H 1068, n°11 ) monasterium vers 1040
cum monasterio quod dicitur sancti Florentini Vetuli in quo quondam fuit caput abbatia (Cartulaire de Saint-Florentin, AD Yonne, H 1068, n°11 ) abbatia avant 1040
Ego Henricus, Dei gratia Senonensis archiepiscopus, notum fieri volo tam præsentibus quam futuris quod canonici Sancti-Florentini concesserunt monachis Pontiniaci, in manu Guichardi, abbatis, quicquid habebant apud Ducheium et Creceium, pro terra, censu et decimis quæ Guiardus, clericus, habuerat apud Varginiacum (Quantin, Cartulaire général de l'Yonne, n° 193) canonici 1138
De prioratu sancti Florentini et de amonicione canonicarum et institucione monachorum. (grd cartulaire de saint-Germain d'Auxerre, n° 30) canonici 1138 (24 mars)

Tout afficher / masquer

ICONOGRAPHIE

CHRONOLOGIE ET STATUTS

Date de première attestationavant 1037 / 1042

SourceCartulaire de Saint-Florentin, AD Yonne, H 1068, n°11

Date de consécration-

Statuts et changements de statuts

Date Evénement Statut Famille Ordre Type dépendance Etablissement Détails
entre 828 et 840 Première occupation Basilique - - - - Fondateur : Godelaine comtesse du Perche et Lemisse comtesse de Chartres
avant 1037 / 1042 Nouveau statut Abbaye Bénédictins - - -
entre 1042 et 1138 Nouveau statut Communauté de clercs - - - -
1138 (24 mars) Nouveau statut Prieuré (dépendance) Bénédictins - Filiation ascendante directe Auxerre, Saint-Germain
1330 Mise en commende - - - - -
après 1791 Disparition - - - - - Cause de la disparition : Dissolution

VIE REGULIERE ET OBSERVANCE

Règles

Règle Date d'attestation
Règle de saint Benoît avant 1138

Coutumiers

Non renseigné

Vocables secondaires

Vocable Date d'attestation
saint Hilaire -

Pèlerinages

Saint vénéré Localisation des reliques Date d'attestation
Florentin - -

Etablissements liés par des associations de prière

Non renseigné

Ecoles

Non renseigné

ARCHEOLOGIE ET ARCHITECTURE

Etat actuel du site

Protection juridique

Etat des bâtimentsDétruits

FouillésNon

Topographie

Réf. cadastre ancien3 P 5729/4 Section A3 de Saint-Florentin (1:1250). 1810

Descriptionhttp://archivesenligne.yonne-archives.fr/archives/visu/55601/1/dao/0

Bâtiments

Catégorie Type Contexte Datation Description
Bâtiment indéterminé - - - / - Le site du prieuré est aujourd'hui (2014) une place publique plantée de châtaigniers sur laquelle subsiste un bâtiment, appartenant à la mairie de Saint-Florentin. Utilisé comme logement jusque dans les années 2010, il est actuellement inoccupé à cause de sa vétusté. L'édifice, composite, comporte notamment une abside, des traces d'ouvertures bouchées. Une étude d'archéologie du bâti serait nécessaire pour déterminer sa chronologie et son éventuelle relation avec le prieuré.

BIBLIOGRAPHIE / SOURCES

Bibliographie

  • Abbé Henri AUCLERC, Saint-Florentin et son canton : art et histoire, Auxerre, 1950.
  • Noëlle DEFLOU-LECA, Saint-Germain d'Auxerre et ses dépendances (Ve-XIIIe siècle). Un monastère dans la société du haut Moyen Âge, Saint-Etienne, PUSE, 2010 (CERCOR Collection "Congrégations, ordres religieux et sociétés"). 256-264, 339-342, 523-529, 553
  • Camille HERMELIN, "Histoire de la ville de Saint-Florentin", Bulletin de la Société des Sciences Historiques et Naturelles de l'Yonne, 92 (1938), p. 1-542.
  • Camille HERMELIN, "Histoire de la ville de Saint-Florentin", Bulletin de la Société des Sciences Historiques et Naturelles de l'Yonne, 65 (1911), p. 277-742.
  • Camille HERMELIN, "Saint-Florentin et Pontigny", Bulletin de la Société des Sciences Historiques et Naturelles de l'Yonne, Auxerre, 62 (1909), p. 251-258.
  • Camille HERMELIN, Saint-Florentin, son aspect, ses rues, son église, Auxerre, 1906.
  • Charles MOISET, "Le prieuré de Saint-Florentin", Bulletin de la Société des Sciences Historiques et Naturelles de l'Yonne, 13 (1888), p. 327-334.

Sources éditées

  • Acta Sanctorum, sept. VII, p. 384-387 , -, Anvers, 1760.
  • Cartulaire général de l'Yonne : recueil de documents authentiques pour servir à l'histoire des pays qui forment ce département, Maximilien QUANTIN (éd.), t. 1, Auxerre, 1854, http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5619639f. n° 190, 193
  • Les gestes des abbés de Saint-Germain d'Auxerre, Noëlle DEFLOU-LECA, Yves SASSIER (éd. et trad.), Paris, Les Belles Lettres, 2011 (Les classiques de l'histoire au Moyen Âge, 50).

Sources manuscrites

  • Approbation par l’abbaye des échanges faits par l’église de Saint-Florentin avec Pontigny avant son rattachement à Saint Germain (1138), AD YONNE, H 1439
  • Cartulaire de Saint-Florentin (1035/1052-1228), AD YONNE, H 1068
  • Grand cartulaire de l'abbaye Saint-Germain d'Auxerre (1266 et continuations), BM AUXERRE ms 161 G
  • Prieuré de Saint-Florentin (1045-1570), AD YONNE, H 1068
  • Provision du prieuré de Saint-Florentin par l’abbé de Saint-Germain (1540-1781)., AD YONNE H 1069
  • Visite (1445) et déclaration de revenu (1512) du prieuré de Saint-Florentin, AD YONNE G 40